Ülseratif kolit, kolonun (kalın barsak(bağırsak)) içini örten tabakada veya rektumda iltihaba (şişlik ve ağrı) neden olan bir hastalıktır.

Ülseratif kolit, rektumun ve kolonun hangi bölümünü etkilediğine bağlı olarak birtakım türlere ayrılabilir (sindirim sistemi hakkında daha çok bilgiye buradan ulaşabilirsiniz).

Tablo 1: Ülseratif kolitin türleri

İltihaplı alan:	Tıbbi adı:
Rektum	Proktit veya ülseratif proktit
Rektum ve kolonun alt bölümü	Proktosigmoidit
Karın bölgesinin sol tarafındaki kolon kısmının tamamı	Distal ülseratif kolit veya sadece distal kolit
Sol kolondan daha fazlasını, genellikle tüm kolonu etkiler	Pankolit
Tüm kolonu etkiler ve şiddetli sancıya, aşırı ishale ve bazen vücudun susuz kalmasına ve şoka neden olur. Bu kolitin ender rastlanan ve hayati tehlike oluşturan türüdür.	Fulminan kolit

Kimlerde ülseratif kolit olur?

Avrupa	Her 100.000 kişide 0,6 ila 24,3 kişi
Asya ve Orta Doğu	Her 100.000 kişide 0,1 ila 6,3 kişi
Kuzey Amerika	Her 100.000 kişide 0 ila 19,2 kişi
Yaş	Her yaşta oluşabilir ama yaygın olarak 30 ila 40 yaş arasında başlar
Kadınlar veya erkekler	Kadınlarda ve erkeklerde eşit rastlanıry

Belirtiler

En yaygın belirtiler:

• Karın ağrısı – Kramp şeklinde olabilir, genellikle sol taraftadır (kolon vücudunuzun sol tarafına doğru uzandığı için)
• İshal – Barsağın içini örten tabaka daha fazla iltihaplı ve yaralı duruma geldikçe, barsak, kolondan geçen atık maddelerdeki suyu emme yetisini kaybeder ve bu ishale neden olur
• Kanlı veya mukuslu dışkı – Hasar gören, yaralanmış örtü tabakası, bol miktarda mukus ve kan üretebilir, bu da dışkı ile atılır.

Diğer belirtiler sizde hastalığın hafif, orta veya şiddetli türü olup olmamasına bağlıdır.

	Hafif	Orta	Şiddetli
Dışkıda kan	Mevcut	Mevcut	Büyük miktarda cerahat (iltihap) ile birlikte kendini gösterir. Midede şişkinlik, barsaklarda gaz. Ateş ve genel olarak iyi hissetmeme
Dışkının türü	Taneler şeklinde	Sulu	Diarrhoea
Tuvalete çıkma	Günde birkaç kere	Sık	Çok sık. Sürekli dışkılama hissi.
Acil dışkılama ihtiyacı	Mevcut	Mevcut	Mevcut
Diğer belirtiler		Dışkı yokken tuvalete gitme hissi (tenesmus). Yorgunluk veya halsizlik hissi.	Dışkı yokken tuvalete gitme hissi (tenesmus). Ateş, kilo kaybı, devamlı karın ağrısı (özellikle sol tarafta), şişkinlik, halsizlik.

Kan kaybı, er ya da geç anemiye sebep olabilir. İshal ve karın ağrısı, iştahınızı kaybetmenize ve kilo vermenize neden olabilir. Bu belirtiler ayrıca aneminin de belirtisi olan halsizlik hissini yaratabilir.

Bu belirtiler tedaviyle haftalar veya aylar içinde giderek azalır. Ülseratif kolitli kişiler kabızlık da yaşayabilir. Bu da karın ağrısı nöbetlerine ve şişkinliğe neden olabilir.

Ülseratif kolitli çocuklarda gelişimin durması veya yetersiz büyüme görülebilir. Bu belirtiler tedaviyle haftalar veya aylar içinde giderek azalır. Ülseratif kolitiniz varsa, aralarda kabızlık nöbetleri de yaşayabilirsiniz.

Aşağıdaki sorunları yaşadığınızda daima ivedilikle doktorunuzla iletişime geçin:

• Ağrı, yaralar veya makat etrafında ağrılı şişlik olduğunda
• Komplikasyonlarınızda akut (ani) bir kötüleşme yaşadığınızda
• Midenizde şişkinlik varsa veya karın ağrınız, bulantınız veya kabızlığınız varsa, barsaklarınızda (bağırsaklarınızda) tıkanıklık olabilir.

 

Kaynakça
1) Molodecky, N.A., Soon, I.S., Rabi, D.M., Ghali, W.A., Ferris, M., Chernoff, G., Benchimol, E.I., Panaccione, R., Ghosh, S., Barkema, H.W., et al. (2012). Increasing Incidence and Prevalence of the Inflammatory Bowel Diseases With Time, Based on Systematic Review. Gastroenterology 142, 46–54.e42.