Ülseratif kolit, kolonun (kalın barsak(bağırsak)) içini örten tabakada veya rektumda iltihaba (şişlik ve ağrı) neden olan bir hastalıktır.
Ülseratif kolit, rektumun ve kolonun hangi bölümünü etkilediğine bağlı olarak birtakım türlere ayrılabilir (sindirim sistemi hakkında daha çok bilgiye buradan ulaşabilirsiniz).
| İltihaplı alan: | Tıbbi adı: |
|---|---|
| Rektum | Proktit veya ülseratif proktit |
| Rektum ve kolonun alt bölümü | Proktosigmoidit |
| Karın bölgesinin sol tarafındaki kolon kısmının tamamı |
Distal ülseratif kolit veya sadece distal kolit |
| Sol kolondan daha fazlasını, genellikle tüm kolonu etkiler | Pankolit |
| Tüm kolonu etkiler ve şiddetli sancıya, aşırı ishale ve bazen vücudun susuz kalmasına ve şoka neden olur. Bu kolitin ender rastlanan ve hayati tehlike oluşturan türüdür. | Fulminan kolit |
Kimlerde ülseratif kolit olur?
| Avrupa | Her 100.000 kişide 0,6 ila 24,3 kişi |
| Asya ve Orta Doğu | Her 100.000 kişide 0,1 ila 6,3 kişi |
| Kuzey Amerika | Her 100.000 kişide 0 ila 19,2 kişi |
| Yaş | Her yaşta oluşabilir ama yaygın olarak 30 ila 40 yaş arasında başlar |
| Kadınlar veya erkekler | Kadınlarda ve erkeklerde eşit rastlanıry |
Belirtiler
En yaygın belirtiler:
- Karın ağrısı – Kramp şeklinde olabilir, genellikle sol taraftadır (kolon vücudunuzun sol tarafına doğru uzandığı için)
- İshal – Barsağın içini örten tabaka daha fazla iltihaplı ve yaralı duruma geldikçe, barsak, kolondan geçen atık maddelerdeki suyu emme yetisini kaybeder ve bu ishale neden olur
- Kanlı veya mukuslu dışkı – Hasar gören, yaralanmış örtü tabakası, bol miktarda mukus ve kan üretebilir, bu da dışkı ile atılır.
Diğer belirtiler sizde hastalığın hafif, orta veya şiddetli türü olup olmamasına bağlıdır.
| Hafif | Orta | Şiddetli | |
|---|---|---|---|
| Dışkıda kan | Mevcut | Mevcut | Büyük miktarda cerahat (iltihap) ile birlikte kendini gösterir. Midede şişkinlik, barsaklarda gaz. Ateş ve genel olarak iyi hissetmeme |
| Dışkının türü | Taneler şeklinde | Sulu | Diarrhoea |
| Tuvalete çıkma | Günde birkaç kere | Sık | Çok sık. Sürekli dışkılama hissi. |
| Acil dışkılama ihtiyacı | Mevcut | Mevcut | Mevcut |
| Diğer belirtiler | Dışkı yokken tuvalete gitme hissi (tenesmus). Yorgunluk veya halsizlik hissi. | Dışkı yokken tuvalete gitme hissi (tenesmus). Ateş, kilo kaybı, devamlı karın ağrısı (özellikle sol tarafta), şişkinlik, halsizlik. |
Kan kaybı, er ya da geç anemiye sebep olabilir. İshal ve karın ağrısı, iştahınızı kaybetmenize ve kilo vermenize neden olabilir. Bu belirtiler ayrıca aneminin de belirtisi olan halsizlik hissini yaratabilir.
Bu belirtiler tedaviyle haftalar veya aylar içinde giderek azalır. Ülseratif kolitli kişiler kabızlık da yaşayabilir. Bu da karın ağrısı nöbetlerine ve şişkinliğe neden olabilir.
Ülseratif kolitli çocuklarda gelişimin durması veya yetersiz büyüme görülebilir. Bu belirtiler tedaviyle haftalar veya aylar içinde giderek azalır. Ülseratif kolitiniz varsa, aralarda kabızlık nöbetleri de yaşayabilirsiniz.
Aşağıdaki sorunları yaşadığınızda daima ivedilikle doktorunuzla iletişime geçin:
- Ağrı, yaralar veya makat etrafında ağrılı şişlik olduğunda
- Komplikasyonlarınızda akut (ani) bir kötüleşme yaşadığınızda
- Midenizde şişkinlik varsa veya karın ağrınız, bulantınız veya kabızlığınız varsa, barsaklarınızda (bağırsaklarınızda) tıkanıklık olabilir.
Kaynakça
1) Molodecky, N.A., Soon, I.S., Rabi, D.M., Ghali, W.A., Ferris, M., Chernoff, G., Benchimol, E.I., Panaccione, R., Ghosh, S., Barkema, H.W., et al. (2012). Increasing Incidence and Prevalence of the Inflammatory Bowel Diseases With Time, Based on Systematic Review. Gastroenterology 142, 46–54.e42.
